Bir karadelik ve orta kısımda görülen olay ufku. Canlandırma: Jeremy Schnittman/NASA
Einstein’ın genel görelilik kuramına (uzay, zaman ve kütleçekimi birbirine bağlayan kuram) ait önemli bir tahmin de, dönen karadeliklerin devasa miktarda enerji barındırması.
Kara Deliklerden Enerji Toplanabilir Mi?
Bilim insanları son 50 yıldır, bu güçten faydalanmak için çözüm üretmeyi denemiş. Nobel ödüllü fizikçi Roger Penrose, bir parçacık ayrışmasının karadelikten enerji çekebileceğini kuramsallaştırırken; Stephen Hawking, karadeliklerin kuantum mekanik yayılım yoluyla enerji yayabileceğini öne sürmüş. Roger Blanford ve Roman Znajek ise, ana enerji toplama aracı olarak elektromanyetik torku öne sürüyor.
Şimdiyse Physical Review D bülteninde yayımlanan bir çalışmada, Columbia Üniversitesi’nde çalışan fizikçi Luca Comisso ve Şili’deki Adolfo Ibanez Üniversitesi’nde çalışan Felipe Asenjo, olay ufkunun yakınındaki manyetik alan hatlarını kırıp birleştirerek, kara deliklerden enerji çıkarmanın yeni bir yolunu öne sürüyor. Olay ufkunda, kara deliğin kütleçekim etkisinden ışık dahil hiçbir şey kaçamıyor.
Çalışmanın birinci yazarı ve Columbia Üniversitesi’nde araştırmacı olan Luca Comisso, “Karadelikler, manyetik bir alan taşıyan plazma parçacıklarının oluşturduğu sıcak bir ‘çorbayla’ çevrili” diyor.
“Bizim kuramımız, manyetik alan hatları doğru bir şekilde koparılıp birleştirildikleri zaman, plazma parçacıklarını negatif enerjilere doğru hızlandırabileceklerini ve büyük miktarlarda kara delik enerjisi çıkarılabileceğini gösteriyor.”
Carla Cantor/Columbia Üniversitesi. Ç: O.
